Advies commissie Nijpels bedoeld om ontpolderen te forceren.


Zierikzee, 5 november 2008. Bovenstaande kop is een voor de hand liggende conclusie. Zowel de aanleiding tot, de opdracht aan als de uitwerking door de commissie Nijpels bevestigen dat het niet de bedoeling was om écht iets aan ontpolderen en het politieke en maatschappelijke probleem, dat ontstaan is door het ondertekenen van de Schedeverdragen te doen. Als politici er niet uitkomen benoemen ze een commissie.
Zo ook in dit geval.



Motie Koppejan halfslachtig uitgevoerd

De minister van LNV, Gerda Verburg, heeft de motie van Koppejan niet uitgevoerd. De instelling van de commissie Nijpels is een zwakke afspiegeling van de motie van Koppejan. De belangrijkste afwijking is dat de commissie Nijpels alleen maar voor een alternatief voor de Hedwigepolder moet zoeken. Alle pogingen vanuit Zeeland om de commissie Nijpels ook voor het middengebied en het Zwin alternatieven te laten zoeken, strandden. De commissie Nijpels is door velen zowel schriftelijk als mondeling erop gewezen dat de motie Koppejan over de volledige 600 hectare ontpolderen gaat. Dat soort signalen worden in het rapport niet vermeld. Geen van de grootste politieke partijen, ook de VVD als oppositiepartij niet, hebben hier iets aan willen doen. Dat zegt genoeg!


Binnen de kaders van het Scheldeverdrag blijven

Dat staat in het besluit, waarmee de minister van LNV de commissie Nijpels benoemd heeft. De 'carte blanche' die de minister toezegde aan de Eerste Kamer veranderde niets aan de kaders van de opdracht aan de commissie Nijpels? Ofwel die 'carte blanche' was er alleen maar om de Eerste kamer zonder gezichtsverlies, want ze waren tegen ontpolderen, de scheldeverdragen te kunnen goedkeuren. En het was voor de bühne, want er waren veel Zeeuwen naar het debat in de Eerste Kamer gekomen.
Dan de commissie Maljers, die eerlijk schreef:
"De ontwikkelingsschets is evenwel zodanig gedetailleerd opgesteld, dat het soms de indruk geeft dat de bedoeling van de opstellers geweest is alle alternatieven bij voorbaat onmogelijk te maken. De Commissie heeft daarom de vrijheid genomen om waar nodig een eigen interpretatie te geven aan een aantal van de uitspraken in de Ontwikkelingsschets 2010."

De lezer zal ongetwijfeld weten dat de Ontwikkelingsschets ongewijzigd in de Scheldeverdragen opgenomen is.
Je mag toch veronderstellen dat men bij LNV het rapport Maljers kende, waarom geeft men dan weer een opdracht om te zoeken naar alternatieven binnen dezelfde kaders? De commissie Nijpels houdt die kaders zelfs strakker aan dan de commissie Maljers. De vijf kansrijke alternatieven zijn immers alle vijf ontpolderingsprojecten?


Het discutabele NOPSE rapport

De commissie Nijpels vermeldt dat 600 hectare ontpolderen een vertrekpunt is naar ontpolderen van 1500 tot 3000 hectare in de toekomst. Door een breed forum van wetenschappers zijn die getallen in een Natuurontwikkelingsplan Schelde estuarium genoemd (NOPSE), aldus het rapport Nijpels. De status van dat NOPSE rapport wordt echter verzwegen. Het NOPSE is geschreven om tot de Ontwikkelingsschets 2010 te komen, ofwel: welke maatregelen moeten voor 2010 genomen worden om tot natuurlijkheid van het Schelde estuarium in 2030 te komen. In het begeleidend schrijven van NOPSE stelt de organisatie ProSes:
De rapportage is dus nog geen plan of zienswijze van de overheid of van ProSes. Het rapport heeft de status van
verkennende studie die gebruikt zal worden als één van de bouwstenen voor de Ontwikkelingsschets. Deze rapportage heeft geen zelfstandige status.
Het is géén autonoom plan dat na vaststelling in uitvoering zal worden gebracht. Het is wel een belangrijke bouwsteen om te komen tot het Natuurontwikkelingsplan, dat integraal onderdeel zal uitmaken van de Ontwikkelingsschets 2010.
De uitkomsten van dat hele proces kunnen daarom afwijken van de maatregelen die gepresenteerd worden in het voorliggende rapport.
De uiteindelijke vaststelling van een Natuurontwikkelingsplan en de (politieke) besluitvorming erover vindt uiteindelijk plaats binnen het overkoepelende en integrale karakter van de Ontwikkelingsschets.

Dat ProSes een "interpretatie-inleiding", waar bovenstaande tekst uit geciteerd is, aan NOPSE toevoegde, spreekt boekdelen.

Middels de vele overlegstructuren is er besloten om in het Nederlandse deel 600 hectare ontpolderen in de Ontwikkelingsschets op te nemen. In NOPSE staat in het geheel niet dat er een gedeelte voor 2010 en een gedeelte later ontpolderd zal moeten worden. De hoeveelheid te ontpolderen land is bepaald door een politieke beslissing tussen Nederland en Vlaanderen.

De commissie Maljers was eerlijker over de 3000 hectare. Zij stelde vast dat velen in Zeeland niet zullen begrijpen waarom een flink deel van de provincie rondom de Westerschelde moet worden teruggegeven aan de zee. Voorts moest er volgens de commissie Maljers onderzoek gedaan worden naar de status van die 3000 hectare, wat voor zover mij bekend niet gedaan is.


De grootse plannen van NOPSE


Voor het natuurontwikkelingsplan geeft NOPSE de volgende hoeveelheden aan voor plan A (grootschalige ontpoldering) en plan B (kleinschalig ontpolderen en meer binnendijkse maatregelen)

Dus maar liefst 12770, respectievelijk 11776 hectare aan natuurontwikkeling. Gigantische hoeveelheden. De 1500 tot 3000 ha nog te ontpolderen, genoemd door de commisie Nijpels is maar een interpretatie van NOPSE, want wordt het nu plan A of plan B? Het is begrijpelijk dat NOPSE slechts een discussiestuk geweest is binnen de ProSes-organisatie. Het zijn de milieuorganisaties die het als ideaal uitganspunt zien. De Haven van Antwerpen zal zeker "not amused" geweest zijn met deze studie. Dat is begrijpelijk; het is tot stand gekomen door aan biologen en ecologen te vragen de ideale maartregelen ter bevordering van natuurlijkheid in het estuarium te omschrijven. Dan kan je zo'n rapport verwachten. Het is nooit als plan door ProSes aanvaard. Dat blijkt ook wel doordat de Overschelde (een verbinding tussen de Oosterschelde en de Westerschelde) er nog in voorkomt. Een update schrijven was kennelijk niet nodig; het was maar een studie en geen plan.
De overige maatregelen van NOPSE noemt Nijpels niet, maar deze maatregelen zijn minstens zo ingrijpend als ontpolderen. Op 8 plaatsen in Zeeland moeten doorlaatmiddelen (Waterdunen-achtig???) gecreëerd worden, in België komen veel gecontroleerde overstroomgebieden en er moeten wetlands gecreëerd worden. Begrijpelijk dat Vlaanderen en de Haven van Antwerpen die hoeveelheden aan natuurontwikkeling in het bovenscheldegebied niet geaccepteerd heeft. En Nederland is roomser dan de paus; LNV en Nijpels halen NOPSE weer bovenwater.

Het is vervelend dat van het overleg in ProSes, OAP en BOWS e.d. geen openbare verslaglegging gemaakt wordt. Het schijnt ook niet onder de wet openbaarheid van bestuur te vallen.

Uit curiositeit moet vermeld worden dat NOPSE voorstelt om het land van Saeftinghe af te graven (pag. 60). Een idee dat door de milieubeweging steeds afgewezen is. Bovendien is NOPSE van oordeel dat herinrichting van het Volkerak-Zoommeer als compensatie voor verliezen van natuurwaarden in de Westerschelde kan dienen (pag. 79).

Tevens moet vermeld worden dat planalternatief B hoofdzakelijk bestaat uit binnendijkse projecten. Iets wat volgens de commissie Nijpels nauwelijks iets opleverd.

In de onderbouwing van de 600 hectare ontpoldering, waar de provincie Zeeland voor haar besluitvorming om vroeg, verwijst LNV ook naar het NOPSE en naar Natura 2000. Over Natura 2000 en het natuurherstel in de Westerschelde zal nog een apart artikel volgen.


Sociale, economische en historische aspecten


De commissie Maljers schreef hierover:
"De Ontwikkelingsschets 2010 behandelt, soms met veel specifieke bijzonderheden, een aantal onderwerpen die betrekking hebben op de Veiligheid, Toegankelijkheid en Natuurlijkheid van het Scheldegebied. Aan maatschappelijke, sociale, agrarische, economische of historische aspecten wordt in het rapport weinig aandacht besteed, deze dimensies worden door de opstellers kennelijk ondergeschikt geacht aan de door hen wel behandelde factoren."

De politiek heeft een probleem als er geen draagvlak voor ontpolderen is, zei de heer Maljers in een interview in de PZC.
De PZC journalist Ernst Jan Rozendaal schreef destijds dat de commissie Maljers geslaagd is als ze met een oplossing komt die meer draagvlak heeft of meer draagvlak voor bestaande oplossingen weet te vinden.
Niets van deze benadering of gedachten is te vinden bij de commissie Nijpels. In tegendeel door voor te stellen om te onteigenen walst de commissie over het ontbreken van draagvlak heen.

In plaats van te kiezen voor het overlegmodel, kiest de commissie voor "de beuk erin" door te stellen dat de verhoudingen in Zeeland slecht zijn, waardoor er een stuurgroep moet komen en dat er gewoon onteigent moet worden. Nergens noemt de commissie Nijpels het ontbreken van draagvlak een doorslaggevend probleem.

In het bijlagerapport van Alkyon dat stelt dat ontpolderen de aangewezen methode voor natuurherstel is, staat vermeld dat het huidige landbouwgebruik, de cultuurhistorische en aspecten op het socio-economische vlak niet in de beoordeling betrokken zijn. Op geen enkele manier heeft de commissie Nijpels te kennen gegeven dit soort aspecten belangrijk te vinden. Dit soort aspecten zijn een opening om een uitzonderingspositie voor Europese milieuverplichtingen te realiseren. Wordt gewoon genegeerd door de commissie Nijpels.


Bestuurlijke maatregelen


Dit ongevraagde advies van de commissie Nijpels voor "heldere kaders van het Rijk" voor de verwerving van van de gronden van de de Hedwigepolder laat duidelijk zien dat deze commissie er geen doekjes om windt en voor de Haagse politici het woord voert door te zeggen: Zeeland moet krachtiger optreden; onteigenen en zo spoedig mogelijk natuurherstel uitvoeren. Zeeuwen moeten maar wennen aan ontpolderen.


Zich verbergen

De politici van de Tweede en Eerste kamer kunnen zich nu mooi achter dit advies van Nijpels verschuilen. Eerst zal nog wat weerstand in een debat met Gerda Verburg gegeven worden. De beide kamers der Staten Generaal zullen nog even doen alsof ze het voor de Zeeuwen opnemen en gauw berusten onder het verzuchten van uitspraken als: "We hebben gedaan wat we konden" of "Dit moet vanwege Europese wetgeving..."

Je krijgt de indruk dat de in het fraaie "Hotel des Indes" vergaderende commissie Nijpels ...... ..... (hier heeft de hoofdredacteur van ikmaakmezorgen.nl ingegrepen en publicatie verboden)

 

Retour Startpagina
Retour Krantenartikelen
Retour Ikmaakmezorgen-artikelen

IKMAAKMEZORGEN.NL
<