www.ikmaakmezorgen.nl

De ontwikkelingsschets 2010 in de Tweede Kamer

 

Zierikzee, 18-4-2006. In de Tweede Kamer-stukken valt veel te lezen over de Ontwikkelingsschets 2010. Belangrijk is de toelichtingsbrief van minister Peijs hierop.

In de brief lezen we dat de Onwikkelingsschets 2010 weer onderdeel is van meerdere afspraken. De reeds lang slepende nautische dosiers (ruzie over loodsen) en de problematiek van externe veiligheid (heel belangrijk voor Zeeland: de beveiliging op de rivier; aanvaringen, gevaarlijke stoffen, e.d.) Dit is natuurlijk een goede benadering omdat op de Westerschelde veel afspraken en regelingen elkaar beinvloeden.

En dan staat er op de eerste pagina van de brief: "Hiermee wordt een voor de wederzijdse relatie belangrijke stap gezet: wij hopen hiermee de aanzet te geven voor een duurzaam gemeenschappelijk beleidskader, zodat wij een aantal structurele knelpunten kunnen beheersen die de onderlinge verhouding regelmatig onder druk hebben gezet, te weten de toegankelijkheid van de vaarweg en de loodsenproblematiek."
M.a.w.: Vlaanderen en Nederland hebben grote meningsverschillen over de Westerschelde gehad en zijn die met deze afspraken voorbij?
Op z'n Zeeuws: "Hie mah ut zehhen".

Op pag 2 staat: Het gaat daarbij om een beleidsverkenning die resulteert in een set besluiten op strategisch niveau, onderbouwd met maatschappelijke kosten-batenanalyses en een strategische milieu-effectenrapportage, en voorzien van een strategische passende beoordeling in het kader van de Vogel- en Habitatsrichtlijn op het niveau van de totale Ontwikkelingsschets. Formeel gezien was deze passende beoordeling in dit stadium niet noodzakelijk, maar er is niettemin voor gekozen om tijdig een beeld te krijgen van de te verwachten effecten van, en vooral van de wisselwerking tussen, de in de Ontwikkelingsschets voorziene maatregelen. Om die reden ook heeft deze toets aan de Habitat- en Vogelrichtlijn inclusief de passende beoordeling geen juridische status; over de gevolgde aanpak heeft informeel, positief verlopen overleg mét Brussel plaatsgevonden. Het integrale karakter en de samenhangende uitvoering van het project (inclusief een verbeterde stortstrategie en het natuurpakket) betekenen dat compensatie in de zin van de Vogel- en Habitat-richtlijn niet aan de orde is.
Prachtig, maar er klopt iets niet. De minister schrijft: We hebben iets gedaan wat niet strikt nodig was, om alvast inzicht te krijgen en we hebben informeel met Brussel contact gehad en als we nu doen wat in de Ontwikkelingsschets staat betekent dit dat er, op die 600 hectare na, geen natuurcompensatie meer hoeft. En dan ineens, een paar maanden na dit overleg in Brussel stelt de Europese commissie Nederland niet meer in gebreke voor de natuurschade ontstaan door de tweede verdieping. (Zie artikel PZC, 27-1-2006: "Geschil over natuurherstel afgewend"). Zal die 600 hectare ook goed zijn voor de schade van de tweede verdieping? Of was er toch geen schade door de tweede verdieping? Wie het weet mag het zeggen.
Of natuurcompensatie nodig is, zou toch bepaald moeten worden door de concrete monitoring van de natuur in het gebied en niet door een informeel gesprek in Brussel? Verder schrijft de minister dat ook.
Met het "inleveren" van die 600 hectare is, na achterkamertjesoverleg, de Europese Commissie voorlopig tevreden. Zo moeten we dit lezen.

Pag. 3: ...de vervolgprocedures: de planstudies waarin de locaties van de natuurprojecten moeten worden bepaald en de inrichting van de locaties moet worden uitgewerkt, mede aan de hand van project-MER'en en een toets overeenkomstig de vereisten van de Vogel- en Habitatrichtlijn, zoals deze zijn bepaald in de Natuurbeschermingswet 1998.
Dit is interessant: Per ontpoldering moeten nog volledige milieueffectrapportages met inspraakprocedures volgen. Dus niet wat men zo graag in de PZC zegt: alles is al besloten.
Voor de onderhoudsbaggerspecie zal voortaan een flexibele strategie worden gevolgd die afgestemd wordt op het instandhouden van het dynamische karakter en het meergeulenstelsel van de Westerschelde. Voor de verdieping in Nederland zal een Tracéwetprocedure-MER worden ingezet.....
Kijk, kijk zelfs voor de verdieping van de Westerschelde moet nog een MER-procedure volgen. Formeel is zelfs de verdieping nog niet besloten!!

pag. 4: Nadrukkelijk zij vermeld dat de gebieden, die ontpolderd moeten worden, onderdeel zullen uitmaken van een locatiekeuzeonderzoek (met MER), waarover vervolgens besluitvorming zal plaatsvinden.
Nog een keer! Materiaal voor tegenstanders.

Het totale pakket maatregelen ingevolge de Ontwikkelingsschets, dat als één samenhangend programma moet worden gezien, wordt uitgevoerd zonder over het geheel beschouwd schade toe te brengen aan de te beschermen natuurwaarden. De onderzoeken ten behoeve van het strategische MER geven aan dat van dit totale pakket geen significante effecten op de natuur worden verwacht.
Nu breekt mijn klomp. De werkgroep m.e.r heeft aan de minister gerapporteerd dat op grond van onzekerheid van de voorspellingsmodellen hier aan getwijfeld moet worden. De ecologen zelf zeggen dit ook.

pag. 5: De beste beschikbare kennis geeft dus aan dat er geen aantasting te verwachten is; ondanks dat kan niet volledig worden uitgesloten dat in de toekomst verslechtering van natuurwaarden optreedt.
Hier komt het indekken, omdat ook de minister weet dat door verdieping van de vaargeul de natuur achteruit gaat. Alleen op dit moment mogen we dat niet zeggen.

Daarom zal, naast voortgezet wetenschappelijk onderzoek in de planfase, de monitoring worden voortgezet, zowel gedurende de planfase als tijdens en na de uitvoering. Monitoringsresultaten zullen ook worden betrokken bij de procedure van vergunningverlening ingevolge de Nb-wet, waaraan mede een MER ten grondslag zal liggen.
Dit is zeer interessant. Voor de MER waarop pas definitief de verdieping en ontpoldering besloten kan worden, worden de laatste natuurmetingen gebruikt. Welke metingen? Verder uitzoeken, Leendert!

Zoals bekend, is de Vogel- en Habitatrichtlijn in deze wet geïmplementeerd. Dit betekent dat een toetsing met het afwegingskader uit de wet duidelijk zal maken of het noodzakelijk is - met in achtneming van het natuurmaatregelenpakket - alsnog mitigerende dan wel compenserende maatregelen te treffen.
Zeeuwen let op, we zijn hier bij een zeer heikel punt gekomen: De Westerschelde is beschermd natuurgebied met instandhoudingsverplichting; dus als straks blijkt dat, ondanks ontpolderen, de natuur toch achteruit gaat, moet Zeeland opnieuw compenserende maatregelen treffen, waarschijnlijk door meer te ontpolderen.
Hier krijgt mijn gevoel "er klopt iets niet", wat ik had toen ik met deze site begon, juist is. Eigenlijk zou ik nu ik dit weet opnieuw met de site moeten beginnen met de frase "er ziet iets goed fout". Leendert, ga nog even rustig door.

De Zeeuwse partijen hebben in dit kader niet ingestemd met de verruiming, maar hebben voorwaarden geformuleerd waaraan zou moeten worden voldaan indien tot een besluit tot verruiming gekomen zou worden. Dit advies, dat in bijlage 3 is bijgevoegd, vindt zijn vertaling in de Ontwikkelingsschets, in het binnenkort te ondertekenen Memorandum, en in het lopende overleg met de provincie Zeeland.
Dit is nu waarom veel mensen, waaronder ik, zo de pest hebben aan de politiek.
Hier staat immers dat Zeeland, waarschijnlijk onder grote druk vanuit Den Haag, te koop was. Voor wat geld voor infrastructuur en de belofte van Belgie om wat wegen aan te leggen zijn we verkocht. Daar zit, waarschijnlijk onbewust, de oorzaak van de woede van de protesten van de laatste tijd. Je voelt dat het niet klopt.

In navolging van het advies benadrukken wij dat in de plan- en vergunningfase goed overleg met de landbouwsector en een goed flankerend beleid voor de landbouw noodzakelijk is in verband met de functiewijziging van landbouwgronden in estuariene natuur. Naast schadeloosstelling van direct-betrokkenen zullen ook middelen worden ingezet ter versterking van de landbouwstructuur.
Nadat Zeeland onder druk zich heeft laten omkopen zijn de boeren aan de beurt.
Daarom werd toch tegen hun gezegd: Hoe kunnen jullie nu nog protesteren? Jullie hebben net een akkoord ondertekend!

Uiteraard zullen ook andere belangenorganisaties, waaronder de natuuren milieuorganisaties, bij het proces worden betrokken.
Ook de milieubeweging krijg wat. Uitzoeken wat!

Pag. 5 en 6: In aansluiting op het rijksbeleid om de rol van de andere overheden en van maatschappelijke partijen te versterken is het kabinet voornemens met de Provincie Zeeland een bestuursakkoord te sluiten om de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking in de besluitvorming rond de natuurontwikkeling in Nederland vast te leggen en het initiatief, de project-
leiding, de communicatie en de primaire bestuurlijke regie van de uitvoering in handen te geven van de provincie onder terbeschikkingstelling van de daartoe benodigde middelen, zonder overigens af te doen aan de eindverantwoordelijkheid van het Rijk terzake van het commitment met Vlaanderen, van de samenhang met de andere luiken uit de Ontwikkelingsschets en van de toepassing van de Rijksprojecten-procedure. Daarbij wordt de mogelijkheid geboden om de natuurprojecten te plaatsen binnen integrale regionale ontwikkelingsprojecten. De primaire regiefunctie geldt ook ten aanzien van de maatregelen in de Hertogin Hedwigepolder.
Ook zullen de provincie en de andere overheden in de regio nauw betrokken worden bij de monitoring en evaluatie van de effecten van de uitvoering van de Ontwikkelingsschets. Wij wachten terzake het advies van het OAP af.

Onlangs is er een Convenant tussen het Rijk en Zeeland gesloten.

Pag. 6: Vanuit het goede nabuurschap hecht het Kabinet bijzonder belang aan het naleven van de afgesproken termijnen bij de uitvoering van de besluiten en maatregelen van de Ontwikkelingsschets. Het Kabinet wenst de termijnen in de Ontwikkelingsschets te eerbiedigen en uiterlijk in 2007 met de uitvoering van start te gaan, een en ander voorzover de wettelijke en Europeesrechtelijke kaders en een goede en zorgvuldige besluitvorming dit toelaten. Dit geldt in het bijzonder voor de uitvoering van de verruiming van de vaarweg tot 13.1 m getij-ongebonden diepgang. Hieraan is een groot Vlaams belang verbonden. Zonder zicht op verruiming tegen eind 2009 verliest Antwerpen een belangrijk marktaandeel in de scheepvaart (m.n containervaart). Dit betekent evenwel ook een gelijktijdige 'ontwikkeling van het maatregelenpakket voor de natuur en het behoud van de morfologische systeemkenmerken. Gezien het goed nabuurschap van Nederland jegens Vlaanderen is aan de tijdige uitvoering van de verruiming een zware inspanningsverplichting voor Nederland verbonden. Bij het volgen van de gebruikelijke procedures willen wij dan ook tijdwinst boeken door waar mogelijk, zonder afbreuk te doen aan de zorgvuldigheid, opeenvolgende procedurestappen parallel te schakelen («dakpanconstructie»); daartoe zullen onze diensten harde nadere afspraken maken om de termijnen, binnen de wettelijke marges en de voor een goede besluitvorming vereiste zorgvuldigheid, zo scherp mogelijk te stellen - waarbij beide regeringen zich ervan bewust zijn dat de rechter nauwgezet toeziet op de zorgvuldigheid van procedures en de kwaliteit van de onderbouwing van de besluiten. De bereidheid van de overige voor de uitwerking en besluitvorming verantwoordelijke overheden om aan deze dakpanconstructie mee te werken kan hieraan uiteraard sterk bijdragen; daarom zal op korte termijn overleg worden geopend voor het sluiten van samenwerkingsakkoorden terzake. Het OAP zal hiervoor het initiatief nemen.
Excuus voor de grote citaten uit de brief, maar soms laten ministers heel duidelijk zien waar het eigenlijk om gaat. Er wordt druk uitgeoefend om alles zo snel mogelijk uit te voeren, want de toegankelijkheid is van levensbelang voor Antwerpen.
EN HOE STAAT HET MET DE ZORGVULDIGHEID, WANT ER ZIJN ZO VEEL ONZEKERHEDEN EN DE KWALITEITSBORGING BIJ GROTE PROJECTEN MEVROUW DE MINISTER?

Op de verdeling van de kosten van de Ontwikkelingsschets ga ik niet in.

Soms wordt ik boos als ik bepaalde dingen lees. Zo staat onder de kop "Samenwerking bij beleid en beheer Schelde-estuarium" het volgende:

Wij wensen de samenwerking bij de formulering van het beleid voor, en de uitoefening van het beheer van het Schelde-estuarium in het licht van het streefbeeld te intensiveren met behulp van een verdrag. Wij hebben als
doelstelling hiervoor de eerder geciteerde formulering van het Memorandum van Vlissingen gekozen: het ontwikkelen van het Schelde-estuarium als een gezond en multifunctioneel estuarien watersysteem dat op duurzame wijze gebruikt wordt voor menselijke behoeften, en wensen de samenwerking te richten op de drie geprioriteerde functies:
a) bescherming tegen overstromingen,
b) toegankelijkheid van de Scheldehavens en
c) de natuurlijkheid van het fysieke en ecologische systeem.

Voor beide zijden staat hierbij voor alle functies het behoud van de natuurlijke systeem kenmerken centraal.
"Flikker toch op" zou Joup van 't Hek zeggen. Het gaat om de toegankelijkheid van Antwerpen.

Zonder de combinatie van de estuariene dynamiek, het meergeulenstelsel van de Westerschelde en het meanderend karakter van de Zeeschelde dreigt de benedenloop van de Schelde uit balans te raken en daarmee komen alle functies in gevaar. Het is dus voor zowel Vlaanderen als Nederland van essentieel belang, deze balans vast te houden. Eventuele toekomstige plannen met betrekking tot het estuarium zouden daarom aan de geformuleerde doelstelling moeten worden getoetst.
Wij wensen deze samenwerking in te passen in het stroomgebied- beheerssysteem van de Schelde, en hiermee meerwaarde te geven aan de invulling van europeesrechtelijke en andere internationale verplichtingen. Wij voorzien een simpele, efficiënte en transparante structuur, waarbij de bestuurlijke en maatschappelijke organisaties in de regio nauw worden betrokken; ook de betrokkenheid van de burger bij het besluitvormings- proces - dat snel, soepel en zorgvuldig zal moeten zijn - wordt verzekerd.

Wat een prachtige woorden! Wat gaan we toch zorgvuldig met de burger om.
Maar de betekenis is bitter!
Ooit heb ik een vertrouwelijke uitspraak van een bestuurder gehoord:
"Het gaat niet om de inhoud"
Ofwel: Het gaat niet om de burger, het gaan niet om de natuur, het gaat niet over de Zeeuwen, het gaat maar om één ding, wat niet ter discussie kan staan: Toegankelijkheid van Antwerpen. Daar hebben de Belgen recht op volgens het Scheidingsverdrag van 1839, waarin vrije scheepvaart op de "stroomen en rivieren" opgenomen is. Daarvoor is een moloch opgetuigd, vanwege wetgeving, politiek en Europese richtlijnen. Daarvan zal de natuur in de Westerschelde en de boer, die toevallig zijn landerijen naat de Westerschelde het slachtoffer worden.

Hier en daar heb ik me wat cynisch uitgedrukt. Dat ben ik ook bij dit project. Kunt u daar niet tegen, kom dan niet meer op mijn site.

De behandeling van de behandeling in de Tweede kamer volgt.