'Een prima alternatief wordt met bedenkelijke argumenten afgeserveerd'

tegen ontpoldering
SP-Kamerleden reageren op het
advies van de commissie Nijpels.
Hugo Polderman zit in de Tweede Kamer,
Kees Slager is Eeste Kamerlid voor de SP

Het advies van de Commissie natuurherstel Westerschelde, onder leiding van oud-VVD-minister Ed Nijpels, is een enorme domper voor tachtig procent van de Zeeuwen. De commissie zocht in opdracht van minister Verburg (CDA) naar alternatieven voor ontpoldering langs de Westerschelde. Wij menen dat het kabinet probeert via de commissie Nijpels zijn zin door te zetten.
De boodschap die Nijpels dinsdag bracht, voldeed geheel aan de verwachtingen: de omstreden ontpoïdering van de Hertogin Hedwigepolder moet doorgaan omdat dat het beste zou zijn om de natuur in de rivier te herstellen. Bovendien moet de eis van de grote meerderheid van de Tweede Kamer dat er geen grond onteigend mag worden voor de ontpoïdering van tafel, zo geeft de commissie ongevraagd als extra advies.
Van alle, in totaal 78 alternatieven die werden ingediend, heeft de commissie er slechts vijf het predikaat 'kansrijk' gegeven en dus als serieus alternatief aangemerkt. Maar die komen vreemd genoeg alle vijf ook neer op ontpoldering. In drie gevallen van de 78 alternatieven hebben slechts vijf het predikaat 'kansrijk' gekregen' gaat het om een rechtstreekse ontpoldering (maar dan van andere, nog grotere polders) en in de andere twee om 'gecontroleerd onder water zetten' van polders, waarbij er een doorgang in de dijk wordt gegraven en het zoute water via een sluis de polder in loopt. Iets wat je het beste kunt omschrijven als 'ontpolderen light'. Het is vreemd dat de commissie andere, veel interessantere alternatieven, heeft afgewezen.

Van de 78 alternatieven hebben slechts vijf het predikaat 'kansrijk' gekregen

Zo kreeg zij op aandringen van de Eerste Kamer carte blanche om ook buiten het Westerscheldegebied te zoeken naar alternatieven. Die zoektocht heeft geleid tot de vaststelling dat in het Haringvliet vele honderden hectares estuariene natuur zullen ontstaan als de Haringvlietsluizen op een kier worden gezet. Dat is iets wat ook gaat gebeuren dankzij het zogenaamde 'Kier-besluit'. Daardoor komt er weer getijdenwerking in het Haringvliet en verder landinwaarts, tot in de Biesbosch. De Kier zou, zo concludeert het rapport Nijpels, 'kunnen fungeren als opstap tot verdergaande alternatieven die aanzienlijke oppervlakten schorren en slikken opleveren, die weer nieuwe leefgebieden voor soorten en gunstige omstandigheden voor de vestiging van habitattypen opleveren.' Daar komt nog bij dat in de visie van de Deltacommissie van oud-minister Veerman, de Haringvlietsluizen in de toekomst altijd open zullen staan, waardoor het Haringvliet in feite weer eenzelfde estuarium wordt als de Westerschelde nu is. Ondanks de positieve bevindingen, wijst de commissie Nijpels dit alternatief af omdat de maatregel 'niet op korte termijn realiseerbaar is'. Dat is een onbegrijpelijk argument, temeer omdat er intussen overeenstemming is bereikt tussen belanghebbenden om de Haringvlietsluizen met ingang van 2010 op een kier te zetten en het advies van de nieuwe Deltacommissie is om die kier groter en permanent te maken. Kortom: hier wordt een prima alternatief waardoor estuarïene natuur buitendijks ontstaat en er dus geen goede poldergrond onder water hoeft te worden gezet, met bedenkelijke argumenten afgeserveerd. Overigens blijven wij van mening, dat het probleem van de Westerschelde grotendeels kan worden opgelost door geen toestemming te geven aan Antwerpen om de vaargeul nog verder te verruimen en verdiepen (met alle ecologische nadelen voor de rivier), maar de grote containerschepen aan de kust, in Zeebrugge op te vangen. Dat doet Rotterdam ook op de Maasvlakte en Hamburg in Cuxhaven. De Antwerpse havenlobby eist echter een onbeperkte doorgang over de rivier van steeds grotere en dieper stekende zeeschepen. Het kabinet Balkenende meent kennelijk dat hij als 'goede nabuur' verplicht is om daar aan tegemoet te komen en deze kwetsbare rivier voor op te offeren.


De pracht van de Hertogin Hedwigepolder!

In de rubriek Te Gast van de PZC van 24 oktober 2008 zijn Rinus Antonisse als voorstander en Kees Slager/ Hugo Polderman (SP) als tegenstanders van ontpolderen aan het woord.

Advies van Nijpels moet snel worden uitgevoerd

 

voor ontpoldering
Rinus Antonisse is algemeen verslaggever
bij de Provinciale Zeeuwse Courant.

Commissie Nijpels bevestigt eerder onderzoek: voor goed natuurherstel valt niet te ontkomen aan het in beslag nemen van grond. Het advies van de Commissie Natuurherstel Westerschelde is duidelijk. Er zijn alternatieven voor ontpoldering van het Nederlandse deel van de Hertogin Hedwigepolder. Maar die heffen het bezwaar tegen het onder water zetten van landbouwgrond niet op. De vijf door de commissie Nijpels aangedragen alternatieven gaan namelijk ook uit van ont-polderen of van het invoeren van een zogeheten 'gecontroleerd gereduceerd getij'. Er is hoe dan ook grond voor nodig. Bij het maken van doorlaten in de zeewering zelfs meer dan bij ontpolderen. Bovendien blijft overeind dat ongetwijfeld - net als bij de Hedwigepolder - het instrument van onteigening nodig zal zijn om de benodigde oppervlakte te halen.
Vandaar dat de commissie klip en klaar kan stellen dat het ontpolderen van de Hedwige 'de best denkbare maatregel' is. Daarmee bevestigt de~ commissie de bevindingen die al sinds 2003 in allerlei onderzoeken en rapporten naar voren zijn gekomen. Om aan de verplichting tot natuurherstel in de Westerschelde te kunnen voldoen, is méér ruimte voor de rivier onontkoombaar. En omdat het natuurherstel moet bestaan uit gelijkwaardige estuariene natuur - onder invloed van het getij - is aan het in beslag nemen van grond niet te ontkomen. Fijntjes geeft de commissie aan dat het parlement daar in feite in 2001 mee instemde, door de Lange Termijnvisie 2030 voor het Scheldebekken te omarmen. De Tweede Kamer herhaalde dat nog eens in 2005 door akkoord te gaan met de uitwerking op korte termijn in de vorm van de Ontwikkelingsschets 2010. In het parlement is wel steeds aangedrongen - mede' onderstreept met moties - op alternatieven voor ontpoldering en in elk geval op vrijwillige grondverwerving.

Tenzij Kamer regeringscrisis wil, rest er weinig
anders dan het advies uit te voeren.

Die moties zijn altijd blijven zweven. Een duidelijke confrontatie daarover tussen regering en Kamer bleef uit. Het instellen van de Commissie Natuurherstel \Yesierschelde was een uiterste poging van de regering om de morrende parlementariërs tegemoet te komen. Tenzij de Tweede en/of Eerste Kamer een regeringscrisis over de Hedwigepolder wil, rest er weinig anders dan het advies van de commissie Nijpels uit te voeren. Kijkend naar natuurlijkheid, draagvlak, reali-
satietijd en kosten scoort de Hedwigepolder omvormen tot natuur, beter dan de vijf alternatieven (en véél beter dan natuuraanleg elders in de Delta of in het noorden des lands).
De commissie wijst er bovendien op dat niet lichtvoetig kan worden omgesprongen met de in een verdrag met Vlaanderen vastgelegde verplichting om de Hedwigepolder onder water te zetten.
Weliswaar wil Vlaanderen een eventueel alternatief 'welwillend en serieus' bekijken, maar het verdrag moet in elk geval gewijzigd worden (tijdrovende zaak) en het is zeer de vraag of de zuiderburen aan een alternatief meebetalen. Tegenover de commissie is aangeven dat Vlaanderen zich dan van de verplichting ontslagen acht om voor omvorming van de Hedwigepolder te betalen. Opmerkelijk is de conclusie van de commissie Nijpels over de verwerving van de Hedwigepolder. Hoewel de commissie in algemene zin vindt dat streven naar vrijwillige grondverwerving een goede zaak is, meent ze in dit geval dat onteigening de voorkeur verdient. Dat zorgt voor snelle duidelijkheid, biedt de pachters in de polder een betere positie en jaagt de grondprijzen niet op.
De commissie veegt de vloer aan met de opvatting dat grondverwerving alleen op vrijwillige basis mag. Dat geldt niet alleen in het geval Hedwigepolder, maar ook andere projecten waarvan het algemeen belang overheerst.
De commissie heeft sterk de indruk dat de tegenstanders van ontpoldering in het verbieden van onteigening een middel zien om ontpolderen te voorkomen. Dat is een oneigenlijke vermenging van opvattingen over politiek-maatschappelijke doelen en over de inzet van wettelijke middelen. Volgens de commissie mogen politieke discussies er niet toe leiden dat vrijwilligheid van grondverwerving een principe wordt en dat de daarvoor bestaande wettelijke bevoegdheden opzij geschoven worden. 'Het wettelijk instrument van onteigening dient daarom te allen tijde ter beschikking te staan van de minister van LNV. Dit om prijsopdrijving te voorkomen en om in het uiterste geval het algemeen belang te kunnen laten prevaleren boven het individuele belang.'Nijpels onderstreept dat alle betrokkenen erbij gebaat zijn dat er snel knopen worden doorgehakt. Bewoners, grondeigenaren, bezoekers en bestuurders moeten wennen aan elke ingreep in het gebied, constateert hij terecht. Dat mag geen reden zijn om te blijven aarzelen, aldus Nijpels. En Tweede Kamerleden uit de regio moeten ophouden verwachtingen te wekken die niet waar te maken zijn, voegt hij eraan toe.

Retour Startpagina
Retour Krantenartikelen
Retour Ikmaakmezorgen-artikelen