Wij waterbouwers zijn wèl bezorgd!
Gastartikel door Herman Bijl.

 

Ontpolderen

Zierikzee, november 2007. Om bij de overheid een vergunning te verkrijgen kost flink wat moeite. Dat geldt niet als men tenminste 600 hectare landschap (akkerland) tot natte natuurgebieden wil ombouwen. En dat, bij wijze van steekpenning voor de natuurbeweging, opdat deze zich niet tegen de verdieping van de Westerschelde zal verzetten. En zou dit laatste toch gebeuren, een boze Belgische buurman zou opleveren. En waardoor dan weer de Scheldeverdragen met Vlaanderen in onze Tweede Kamer in problemen komen, waardoor dan weer.... Een politiek gekleurde rij dominostenen dus, die met het omvallen van de eerste steen een spectaculaire ineenstorting tot gevolg heeft. Om dit alles te voorkomen wordt van overheidswege niets geschuwd om de dominostenen rechtop te houden, dan wel het verzet ertegen te ontmoedigen.
Zo is, onder goedkeuring van de politiek, de haven van Antwerpen en nagenoeg de voltallige milieubeweging, afgesproken dat gelijktijdig met de verdieping van de Westerschelde natuurherstel moet plaats vinden door het onder water zetten van polders zonder écht naar de waterbouwers te luisteren.

Proeftuin

Zeeland wordt de laatste tijd herhaaldelijk door politici misleidend als proeftuin voorgesteld. Deze tuin is echter geen afgebakend gebied welke gelegenheid geeft om naar hartelust te experimenteren. Neen, het woord 'proeftuin' omvat nieuwe waterbouwkundige projecten, die wat veiligheid tegen overstromen betreft zichzelf moeten bewijzen. En waarvan men dus niet weet welke risico's zij in zich bergen en ook niet weet hoe bij zwaar weer dijkbewaking kan plaats vinden en welke evacuatie-mogelijkheden er dan zijn. Kortom projecten, waarvan vòòr de besluitvorming daartoe, het bestaansrecht aan de hand van wettelijke voorschriften op het gebied van ruimtelijke ordening en waterstaat dient te worden getoetst.
Maar wat behelst de nieuwe waterbouwkunde?
Het lijkt erop of men rivierwaterbouwkunde met 'ruimte voor de rivier' als kustwaterbouw wil introduceren. En dat, terwijl het stijgen en dalen van rivierwater door meteorologische-, topografische- en hydrografische verschillen geheel anders van karakter is dan in het Zeeuws getijde gebied. Daar, bij de bovenrivieren niet die hektiek, waaraan Zeeland is blootgesteld, namelijk de dynamiek van gecompliceerde interacties van lucht, water en bodem, in samenhang met de geografische ligging van het gebied ten opzichte van de trechtervormige Noordzee. En dat met trefwoorden als windsnelheden en windrichtingen, strijklengte, vooroeverpeiling, maanstanden, vertikaal- en horizontaal getij, op- of afwaaiing, golfhoogte en frequentie, erosie, sedimentatie, stormschade, enz.

 

Nederland Leest

Onder het motto 'Nederland Leest' wil ik belangstellenden wijzen op de waterbouwkundige wetenschap die ook in Zeeland te vinden is, namelijk in of via onze voortreffelijke biblotheken. Bijvoorbeeld de wetenschap, zoals beschreven in het boek "Dialoog met de Noordzee - 2000 jaar Deltawerken" van
H.A. Ferguson, hoofd Deltadienst van 1969 tot 1979 of in de richtlijnen van de Technische Adviescommissie voor de Waterkeringen (TAW), ten aanzien van het ontwerpen, uitvoeren en onderhouden van waterkeringen. Of in het boek getiteld "Betrouwbaarheid van het Sluitproces van Beweegbare Waterkeringen" van N.P. van der Elst over de faalkansen van waterkeringen en het sluiten zelf. En waaruit men kan concluderen dat het bouwen van duikers in overloopbare dijken wegens het onbereikbaar zijn daarvan bij zwaar weer niet aan te bevelen is. Door te lezen met landurige ervaring zoekt de waterbouwer de grenzen waarbinnen hij kan experimenteren. Anders dan politici die denken de zee te kunnen temmen of hun 'onzin' uitspreken over de waterbouwers die zich over het baltsgedrag van politiek en natuurbeweging zorgen maken.
Zo zei de hoogleraar waterbouwkunde aan de Technische Universiteit in Delft, de heer J.K. Vrijling onlangs in een interview met de NRC (22-8-2007) in verband met het risico tegen overstromingen op lange termijn: "Wij waterbouwers zijn wèl bezorgd".